علی (ع) شراب خورد

معاندین در استنادی به کتب اهل تسنن، علی ع  به همراه  جمعی از صحابه را متهم  به نوشیدن شراب کردند و  اینکه با حالت مستی به نماز ایستادند  و علی ع ایاتی از سوره کافرون را به غلط تلاوت نمود و پس از ان خداوند برای انکه دیگر کسی با حالت مستی نماز قیام نکند این ایه یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکارى‏ حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ  را نازل نمود.

✔️اما جواب به این شبهه بسیار ساده تر از چیزی است که ملحدین بیان نمودند :
فرضا این ایه قران در شان علی ع و همراهان او نازل شد  اما باز هم هیچ منقصتی بر ایشان وارد نیست زیرا ایات و حرمت خمر به زعم  اهل تسنن بصورت تدریجی بیان شد و حکم حرمت قطعی خمر را بعد از جنگ احد (3 ه.ق)یا سال 6 هجری میدانند و حتی ایه در شان ایشان را هم فقط نهی از نماز در حال مستی میدانند  و هیچ دلالتی بر حرمت خمر ندارد به همین دلیل اگر  شرابی هم خورده باشند هیچ گونه کار حرامی  مرتکب نشدند و طبیعتا اهل سنت علی ع را نه معصوم میداند ونه دارای علم به مضرات بلکه فقط ایشان را خلیفه راشدین بر شمرند.
 
📚 زاد المسیر فى علم التفسیر، ج‏1، ص: 408
📚 جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج‏5، ص: 62

 و در خود حدیث هم بیان شده که قبل از اینکه حرمت خمر صادر شود ان را نوشیدند.

عن مسدد قال: أخبرنا یحیى، عن سفیان، قال: أخبرنا عطاء بن السائب، عن أبی عبد الرحمن السُلمیّ، عن علی بن أبی طالب : أن رجلا من الأنصار دعاه وعبد الرحمن بن عوف، فسقاهما {قبل أن تحرّم الخمر}، فأمهم علی فی المغرب وقرأ: (قل یاأیها الکافرون) فخلط فیها، فنزلت: (لا تقربوا الصلاة وأنتم سکارى حتى تعلموا ما تقولون).

علی ع نقل میکند: همانا مردی از انصار من و عبدالرحمن بن عوف را دعوت نمود و به ما قبل از آنکه شراب حرام گردد شراب نوشاند. پس در هنگام نماز مغرب علی (ع)امام جماعت آنان قرار گرفته و سوره قل یاایها الکافرون را قرائت کرد وباعث شد سوره  را به اشتباه بخواند. پس آیه
{لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُکَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ (به نماز نزدیک نشوید هنگامی که مست هستید تا اینکه بدانید چه میخوانید.) نازل شد.

📚سنن ابی داوود ج2 ص188

جالب آنکه برخلاف حدیث پیشین که مردی از انصار مهمانی را ایجاد کرد، در سنن ترمذی  عبدالرحمن بن عوف چنین مهمانی را ایجاد کرده است:

 حَدَّثَنَا سُوَیْدٌ، قَالَ: أَخْبَرَنَا ابْنُ الْمُبَارَکِ، عَنْ سُفْیَانَ، عَنِ الأَعْمَشِ، نَحْوَ حَدِیثِ مُعَاوِیَةَ بْنِ هِشَامٍ.
حَدَّثَنَا عَبْدُ بْنُ حُمَیْدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ سَعْدٍ، عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الرَّازِیِّ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ، عَنْ أَبِی عَبْدِ الرَّحْمَنِ السُّلَمِیِّ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ، قَالَ: صَنَعَ لَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ طَعَامًا فَدَعَانَا وَسَقَانَا مِنَ الخَمْرِ، فَأَخَذَتِ الخَمْرُ مِنَّا، وَحَضَرَتِ الصَّلاَةُ فَقَدَّمُونِی فَقَرَأْتُ: {قُلْ یَا أَیُّهَا الکَافِرُونَ لاَ أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ} وَنَحْنُ نَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ. قَالَ: فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى: {یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تَقْرَبُوا الصَّلاَةَ وَأَنْتُمْ سُکَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ}

 علی (ع) فرمود: عبدالرحمن بن عوف  برای ما غذایی درست کرد و ما را دعوت نمود و به ما شراب نوشاند.  شراب ما را مست نمود برای نماز حاضر شدیم و من را برای امام جماعت قرار دادند.پس من سوره قل یا ایها الکافرون لا اعبد ما تعبدون(ای کافران ما نمی پرستیم آنچه شما می پرستید) را به صورت( نحن نعبد ما تعبدون میپرستیم آنچه شما می پرستید ما می پرستیم) خواندم. در این هنگام سوره (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تَقْرَبُوا الصَّلاَةَ وَأَنْتُمْ سُکَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ} نازل شد.

این اختلاف  اگر حدیث را مردود نکند، حداقل امر اینست که باید در این حدیث تردید کرد و نمیتوان به آن استناد نمود به خصوص آنکه در ادامه این حدیث به گونه دیگری بیان شده تا تفاوت اشکار تر شود.

اما اشکالاتی بر این روایات است که قابل توجه است:
بنا بر نظر مشهور فقهای شیعه حرمت خمردر ایه 219 سوره بقره  ({قل فیهما اثم }که نزول ان قبل از ایه {انتم سکاری}است) بصورت دفعی  صادر شد و ایات دیگر فقط اسیب  وخسرانی که خمر به بار دارد و تاکید  دوباره بر دوری مردم  بنا بر انچه که  عادت به خمر کرده بودند  بازگو شده است. بر این اساس روایات اهل سنت با انچه که شیعه در فقه خود دارد  در تضاد است .

📚الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏6، ص: 406
📚المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، ج‌5، ص76
📚التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، ج‌4، ص: 367
📚إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ج‌4، ص: 511
📚المیزان فى تفسیر القرآن، ج‏4، ص: 361

و حتی در احایث اهل بیت بیان شده که خمر از همان ابتدای خلقت حرام بوده و فقط برای گوشزد مردم بیان شده است:

مَا بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ نَبِیّاً قَطُّ إِلَّا وَ فِی عِلْمِ اللَّهِ أَنَّهُ إِذَا أَکْمَلَ دِینَهُ کَانَ فِیهِ تَحْرِیمُ الْخَمْرِ وَ لَمْ تَزَلِ الْخَمْرُ حَرَاما

ترجمه: خداوند هرگز پیامبرى را برنینگیخت، مگر آن که مى‏ دانست که چون دین او را کامل کند، تحریم شرابخوارى نیز در آن است. شراب، همیشه حرام بوده است.

💥و در حدیث دیگر رسول اکرم میفرماید :

أوّل ما نهانی عنه ربّی بعد عبادة الأوثان شرب الخمر و ملاحاة الرّجال‏

ترجمه : پس از بت ‏پرستى نخستین چیزى که خدایم مرا از آن نهى کرد شراب خوارى و بدگوئى مردان بیکدیگر است.
 
📚الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏6، ص: 395
📚الأمالی( للصدوق)، النص، ص: 416

پس وقتی بر پیامبر از همان اول حرام بوده بر علی نیز حرام بوده است چراکه در طهارت و پاکی فرقی بین ائمه و پیامبر نیست.

اما در نقلی از حسن بصری در کتاب سلیم قیس بیان شده که حضرت علی  هرگز در طول عمرش لب به شراب نگشود که  این مطلب نشان از جعلی بودن روایت اهل سنت  میدهد:

 انّه لم یجر علیه اسم شرک و لا کفر و لا عبادة صنم و لا شرب خمر و علی خیر منهم‏

ترجمه:بر علی  نام شرک و کفر و بت‏پرستى و شراب خوارى بر او جارى نشده است‏

📚کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج‏2، ص: 603

و در حدیثی دیگر حسن بصری میگوید:

 کُنْتُ صَغِیراً قَالَ الْحَسَنُ وَ اللَّهِ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ مَا شَرِبَهَا قَبْلَ تَحْرِیمِهَا وَ لَا سَاعَةً قَط

ترجمه: قسم به خداوند که معبودى جز او وجود ندارد که على(ع) قبل از تحریم و هیچ زمانى, لب به شراب نگشود

📚 مناقب آل أبی طالب علیهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج‏2، ص: 178

به همین دلیل  یکی از بزرگان اهل تسنن حاکم نیشابوری روایت شراب خواری علی را یکی از دروغ های برامده از خوارج میداند تا چهره گرانمایه ایشان را خدشه دار کنند. گفتنی است این گفته حاکم نیشابوری بیشتر شبیه توجیه است تا این نسبت دروغی که علما و بزرگان اهل سنت به امیر المومنین زده اند را متوجه خوارج کند تا گمان بد به علمایشان صورت نگیرد درحالیکه تمام این روایات را علمای اهل سنت نقل کردند و نه خوارج. مگر آنکه نزد حاکم این علمایشان مانند ترمذی و ابی داوود از خوارج باشند.

اما گفته حاکم نیشابوری:

وفی هذا الحدیث فائدة کثیرة وهی ان الخوارجئ تنسب هذا السکر وهذه القراءة إلى أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب دون غیره وقد برأه الله منها فإنه راوی هذا الحدیث .

ترجمه: در این حدیث  فایده ای نهفته است; اینکه خوارج, مستى و قراءت نادرست سوره کافرون را فقط به امیرالمؤمنین على بن ابى طالب(ع) نسبت مى دهند درحالیکه  خداوند وى را  از این کار  مبرا داشته است, زیرا شخص آن حضرت, راوى حدیث است.

( در حدیثی که حاکم نقل کرده خود حضرت علی ماجرا را نقل میکند و آن کسی که در این حدیث بصورت مسکر نماز خواند و قراءت را به اشتباه خوانده است، فردی از صحابه است. بنا بر این حدیث،  روشن میشود که ان احادیثی که بجای آن فرد، علی را مرتکب این امر خوانده جعلی است و قابل اعتناء نمی باشد.)

اما حدیثی که حاکم نقل کرده است:

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ دُحَیْمٍ الشَّیْبَانِیُّ، ثنا أَحْمَدُ بْنُ حَازِمٍ الْغِفَارِیُّ، ثنا أَبُو نُعَیْمٍ، وَقَبِیصَةُ، قَالَا: ثنا سُفْیَانُ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ، عَنْ أَبِی عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ عَلِیٍّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: دَعَانَا رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ قَبْلَ تَحْرِیمِ الْخَمْرِ، فَحَضَرَتْ صَلَاةُ الْمَغْرِبِ، فَتَقَدَّمَ رَجُلٌ " فَقَرَأَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ فَالْتَبَسَ عَلَیْهِ فَنَزَلَتْ {لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُکَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ}

علی(ع) نقل میکند: مردی از انصار قبل از آنکه خمر تحریم شود ما را دعوت نمود، پس هنگام نماز مغرب شد و آن مرد( انصار با حالت مستی) امام جماعت قرار گرفت و شروع به خواندن سوره قل یا ایها الکافرون کرد و باعث شد در خواند این سوره به اشتباه بیافتد، بخاطر همین این آیه نازل شد لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُکَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ. به نماز نزدیک نشوید هنگامی که مست هستید تا اینکه بدانید چه میخوانید.

📚المستدرک حاکم نیشابوری ج2    صفحه 207