☀️خورشید پرستی ایرانیان باستان
برخلاف ادعاهای برخی از ملی گرایان در این باره، گزارش مورخان روم و یونان قابل توجّه است:
«... موبدان در جواب وى اظهار داشتند که راجع به سوگند هرگونه میل پادشاه باشد مىتواند رفتار نماید، لیکن در باره شرایط دیگر دشمن را با نیرنگى فریب دهد، بدین معنى که ایرانیها به عادت دیرینه خود هر روز هنگام طلوع آفتاب خود را به خاک مى اندازند و در برابر خورشید سجده مىبرند. بنابراین پادشاه مىتواند فرصت نگاهداشته در طلوع صبح با سردار هیاطله روبرو شود و روى خود را به طرف خورشید بگرداند و در حضور وى سجده برد و به این ترتیب در آینده خود را از ننگ این کار زشت آسوده سازد. فیروز به صوابدید موبدان گروگان صلح را داد و خود به همین ترتیب در حضور دشمن زانو زد ...»
📚جنگهاى ایران و روم، ص22 و 23، پروکوپیوس، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم
«... رسم آنها چنین است که به مرتفع ترین نقاط کوهستان صعود میکنند و در آنجا قربانى هائى به زوس خداوندى که نام او را بر کائنات و افلاک اطلاق کردهاند اهداء میکنند. آنها براى خورشید و ماه و زمین و آتش و آب و باد نیز هدایائى قربانى میکنند. اینها تنها خدایانى هستند که پارس ها از قدیم براى آنها قربانى می کردهاند، ولى بعدها قربانى کردن آفرودیت اورانیا را از آشورىها و اعراب آموختند. این الهه را آشورىها میلیتا و اعراب آلیلات و پارسها میترا مىنامند. و اما مراسم مذهبى که پارس ها در موقع اهداء قربانى به این خدایان رعایت میکنند از این قرار است: ...»
📚تاریخ هردوت، ج1، صص215 و 216، نشر دانشگاه تهران، چاپ دوم
«... اگر یکى از همشهریان آنها به جزام یا جزام سفید مبتلا شود حق ندارد به شهرها داخل شود و با دیگر مردم پارس معاشرت کند. زیرا پارسها عقیده دارند که این اشخاص از آن جهت دچار این بیمارى شدهاند که گناهى نسبت به خورشید مرتکب شدهاند. خارجیانى که باین امراض مبتلا شوند از کشور خود بیرون میکنند و گاه کبوتران سفید را نیز به تصور اینکه به این مرض مبتلا هستند نابود میکنند... »
📚تاریخ هردوت، ج1 ، ص220، نشر دانشگاه تهران، چاپ دوم
در روایات اسلامی نیز اشاره به دیدگاه مجوس در مورد آتش شده:
در گزارشی از امام رضا علیه السّلام آمده: «... فَهَکَذَا قَالَتِ النَّصَارَى فِی الْمَسِیحِ إِنَّهُ رُوحُهُ جُزْءٌ مِنْهُ وَ یَرْجِعُ فِیهِ وَ کَذَلِکَ قَالَتِ الْمَجُوسُ فِی النَّارِ وَ الشَّمْسِ إِنَّهُمَا جُزْءٌ مِنْهُ تَرْجِعُ فِیهِ تَعَالَى رَبُّنَا أَنْ یَکُونَ مُتَجَزِّیاً أَوْ مُخْتَلِفاً ...»
[مسیحیان نیز درباره عیسی همین را می گفتند. گفتند: او روح خدا و جزئی از او است و در او بازگشت می کند. مجوس نیز درباره آتش و خورشید همین را گفتند. گفتند: خورشید و آتش جزئی از خدا بوده و در آن باز می گردند. پروردگار ما برتر از آن است که دارای جزء یا اختلاف (و ترکیب و تعدّد و تغییر و کثرت) باشد ...]
📚الإحتجاج على أهل اللجاج ، ج2، ص 405. همچنین رجوع شود به: تفسیر القمی، ج2، ص 449 - اللهوف ؛ ص101؛ نشر جهان - مجمع البحرین؛ ج1؛ ص259
